De achtergrond van de zaak
Starman, een aanbieder van telecommunicatie- en internetdiensten, heeft aan consumenten die reeds een overeenkomst met haar hadden gesloten, voor aangelegenheden die verband houden met die overeenkomst, enerzijds een vast telefoonnummer tegen basistarief en anderzijds een snelkiesnummer tegen een hoger tarief dan het basistarief ter beschikking gesteld.
Van mening dat Starman daarmee artikel 21 van Richtlijn ConsumentenrechtenRichtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende consumentenrechten heeft geschonden, heeft de raad voor consumentenbescherming van Estland Starman bevolen om consumenten niet langer een verkort kiesnummer tegen een hoger tarief dan het basistarief aan te bieden.
Nadat het beroep tot nietigverklaring was verworpen door zowel het Tallinna Halduskohus (administratieve rechtbank, Tallin) als het Tallinna Ringkonnakohus (hof van beroep, Tallin, Estland), stelde Starman cassatieberoep in bij het Riigikohus (hooggerechtshof, Estland). Deze rechter heeft de behandeling van de zaak aangehouden en het Hof van Justitie in wezen gevraagd of het gebruik van een verkort kiesnummer tegen een hoger tarief dan het basistarief geoorloofd is wanneer de consument voor dit communicatiemiddel heeft gekozen, ook al is hem tegelijkertijd de mogelijkheid geboden om een nummer tegen het basistarief te gebruiken. Indien de extra kosten van een verkort kiesnummer voor rekening van de handelaar zouden komen, zou dit er volgens de verwijzende rechter toe kunnen leiden dat handelaren geen verkorte kiesnummers meer aanbieden. Bovendien vroeg de verwijzende rechter in hoeverre de handelaar de consumenten die gebruikmaken van een verkort kiesnummer tegen een hoger tarief voor kwesties die geen verband houden met de gesloten overeenkomst, moet informeren over het bestaan van een nummer tegen het basistarief en over verschillen in gesprekstarieven.
Het oordeel
Het Hof herinnert eraan dat artikel 21 van Richtlijn ConsumentenrechtenRichtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende consumentenrechten bepaalt dat wanneer de handelaar een telefoonlijn exploiteert voor communicatie over de gesloten overeenkomst, de consument, wanneer hij contact opneemt met de handelaar, niet meer dan het basistarief hoeft te betalen voor oproepen naar die lijn. Daarom “volgt dus dat de handelaar de consument die langs telefonische weg de rechten uitoefent die hem in deze richtlijn zijn toegekend, slechts kosten in rekening mag brengen die het basistarief niet overschrijden” (punt 25).
Gelet voorts op de doelstelling van een hoog gemeenschappelijk niveau van consumentenbescherming die de richtlijn beoogt te waarborgen, oordeelt het Hof dat artikel 21 van Richtlijn ConsumentenrechtenRichtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende consumentenrechten moet “aldus worden uitgelegd dat het zich ertegen verzet dat een handelaar aan een consument die al een overeenkomst met hem heeft gesloten een hoger tarief dan het basistarief in rekening kan brengen, indien deze consument met betrekking tot de overeenkomst telefonisch contact met hem opneemt, ongeacht wat voor telefoonnummer de handelaar heeft aangeboden.” (punt 30).
Het Hof verduidelijkt dat aan deze uitlegging geenszins wordt afgedaan door het feit dat de handelaar de consument heeft geïnformeerd over het bestaan van een telefoonnummer tegen het basistarief, aangezien dit de handelaar niet ontslaat van zijn verplichting om een consument die reeds een overeenkomst met hem heeft gesloten, niet meer dan het basistarief aan te rekenen wanneer de consument telefonisch contact met hem opneemt in verband met deze overeenkomst. Hetzelfde geldt voor het feit dat de consument, toen hij contact opnam met de handelaar, er vrijwillig voor heeft gekozen om het verkorte kiesnummer met een hoger tarief te gebruiken, aangezien uit de artikelen 21 en 25 van de richtlijn, gelezen in hun onderlinge samenhang, volgt dat de consument niet vrijwillig afstand kan doen van zijn rechten uit hoofde van de richtlijn en niet meer dan het basistarief kan betalen.